Παχυσαρκία: Μία νοσογόνος κατάσταση

Η παχυσαρκία είναι νόσος! Προκαλείται από τη υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα και κατ’ επέκταση χαρακτηρίζεται από μεγάλη αύξηση του βάρους. Θεωρείται ασθένεια ακριβώς επειδή αυτή η περίσσεια λίπους έχει επιπτώσεις τόσο στην ποσότητα (πόσο θα ζήσουμε), αλλά και στην ποιότητα (πόσο υγιείς θα είμαστε) της ζωής μας.

Η παχυσαρκία συνδέεται άμεσα με τη αύξηση της πιθανότητας απόκτησης διαφόρων ασθενειών όπως:

– Άπνοια του ύπνου
– Καρδιακές παθήσεις
– Ορμονικές διαταραχές
– Ψυχολογικές διαταραχές
– Επιβάρυνση ύπατος – χοληδόχου κύστης
– Ουρική αρθρίτιδα
– Εγκεφαλικό επεισόδιο
– Υπέρταση
– Δυσλιπιδαιμία
– Διαβήτης τύπου 2
– Οστεοαρθρίτιδα
– Κάποιες μορφές καρκίνου

Η παχυσαρκία και οι κίνδυνοι που αυτή συνεπάγεται, προσδιορίζονται από τον δείκτη μάζας σώματος, την αναλογία μέσης και γοφών, την περίμετρο μέσης, αλλά βέβαια και την ύπαρξη ή όχι άλλων παραγόντων κινδύνου για την καρδιά και τα αγγεία μας.

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) αποτελεί τον πιο γνωστό και διαδεδομένο τρόπο μέτρησης της παχυσαρκίας και ισχύει για ενηλίκους, άνδρες και γυναίκες. Ο ΔΜΣ είναι το πηλίκο του βάρους μας σε κιλά διά του ύψους μας σε μέτρα στο τετράγωνο. Πιο απλά προκύπτει από τη διαίρεση του βάρους με το τετράγωνο του ύψους ( δύο φορές το ύψος μας).

ΔΜΣ = ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ (ΚΙΛΑ)/ΥΨΟΣ² (ΜΕΤΡΑ²)

Για παράδειγμα ένας άντρας με ύψος 1.80 μέτρα (180 εκατοστά) και βάρος 90 κιλά έχει Δ.Μ.Σ. 27,78, ενώ μια γυναίκα 1.65 και βάρος 70 έχει Δ.Μ.Σ. 25,71.

Με βάση τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας τιμές από 18, 5 έως 24, 9 είναι τα όρια του φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Πιο αναλυτικά:
<18, 5 – Ελλιποβαρής
18,5 έως 24,9 – Φυσιολογικό βάρος
25 έως 29,9 – Υπέρβαρος
30 έως 39,9 – Παχύσαρκος
40 και πάνω – Νοσογόνος παχυσαρκία

Ο ΔΜΣ δεν αποδίδει πάντα την αλήθεια καθώς ένα έντονα γυμνασμένο άτομο με αυξημένη μυϊκή μάζα (και όχι λίπος) μπορεί να θεωρηθεί υπέρβαρο χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται στην αλήθεια.

Σύμφωνα με έρευνες η αναλογία μέσης – γοφών (ισχίων) μπορεί να μας δώσει επίσης χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας μας. Χρησιμοποιείται ως δείκτης παχυσαρκίας, επομένως, καθώς η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε πολλές σοβαρές παθήσεις, όπως προηγουμένως αναφέραμε, έμμεσα η αναλογία μέσης – γοφών μας υπενθυμίζει πως μία «παθολογική» αναλογία μπορεί να κρύβει κινδύνους. Με άλλα λόγια, άτομα που έχουν βάρος που συσσωρεύεται γύρω από τη μέση (αντρικού τύπου παχυσαρκία) αντιμετωπίζουν περισσότερους κινδύνους σε σχέση με τα άτομα που παρουσιάζουν μεγαλύτερη συγκέντρωση βάρους( λίπους) γύρω από τους γοφούς( γυναικείου τύπου παχυσαρκία).

Ο δείκτης υπολογίζεται πολύ εύκολα με μόνο εργαλείο μια μεζούρα. Μετράμε σε εκατοστά την περίμετρο της μέσης, στο ύψους του ομφαλού, και τη διαιρούμε με την περίμετρο των ισχίων( μεγίστη περιφέρεια των γλουτών).

Εφόσον ο λόγος μέσης – ισχίων ξεπερνάει το 0, 9 και όσο μεγαλύτερος είναι τόσο θεωρητικά μεγαλώνει και ο κίνδυνος. Γενικά, όσο πιο υψηλός είναι ο δείκτης αναλογίας μέσης – γοφών(δηλαδή τα επίπεδα συσσώρευσης λίπους) τόσο πιο πολύ αυξάνονται οι πιθανότητες για παθήσεις καρδιάς, Διαβήτη, αυξημένη πίεση (υπέρταση), αλλά και ήπατος (συκώτι).

Εναλλακτικά μπορείτε (με μία μεζούρα και μόνο) να μετρήσετε απλώς την περίμετρο της μέσης σας. Ένα νούμερο έως 80 εκατοστά στις γυναίκες και έως 94 εκατοστά στους άντρες θεωρείται φυσιολογικό. Από 80 έως 88 για τις κυρίες ή 94 έως 102 για τους κυρίους θεωρείται υψηλό, ενώ τέλος τιμές πάνω από 88 εκατοστά σε γυναίκες και πάνω από 102 εκατοστά σε άντρες αυξάνουν περισσότερο τον κίνδυνο για τις παραπάνω παθήσεις.

Άλλες έρευνες υποστηρίζουν πως η σχέση μεταξύ του λόγου της μέσης προς το ύψος, ίσως είναι πιο ακριβής προγνωστικός δείκτης κινδύνου απ’ ότι ο Δ.Μ.Σ. Δηλαδή, πολύ απλά, αυτό που μας λένε αυτές οι εργασίες είναι ότι πρέπει να κρατάμε την περίμετρο της μέσης μας μικρότερη από ότι το μισό του ύψους μας (π.χ. μια γυναίκα με ύψος 1,64 καλό θα ήταν να έχει περίμετρο μέσης έως 0,82 εκατοστά.

Με μόνα εργαλεία στο σπίτι μία μεζούρα (για το ύψος και την περίμετρο) και μία ζυγαριά( για το βάρος) μπορείτε σε λίγα λεπτά να έχετε μία αδρή εκτίμηση της κατάστασης της υγείας σας! Όλα τα παραπάνω ουσιαστικά έχουν να κάνουν με την κατανομή του λίπους στο ανθρώπινο σώμα. Η κατανομή του λίπους και όχι το συνολικό λίπος (η μεγαλύτερη συσσώρευση λίπους στον κορμό) είναι αυτή που συνδέεται περισσότερο με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Πολλοί οι δείκτες, πολλές οι έρευνες το συμπέρασμα όμως ένα. Περισσότερα κιλά, μεγαλύτερος κίνδυνος! Μία απώλεια 5% του βάρους μπορεί να επιφέρει στην υγεία μας σημαντικά οφέλη!